Tổng quan về việc học tiếng Anh

Một ngôn ngữ bất kỳ đều được cấu thành bởi 3 bộ phận: ngữ âm, từ vựng, và ngữ pháp, và được sử dụng cho 4 kỹ năng: nghe, nói đọc viết.
Khả năng biết và sử dụng một ngôn ngữ cũng được chia thành nhiều cấp độ:

Chẳng hạn như trong tiếng Anh:
- Cấp độ A1, A2 (tương đương Ielts từ 4.0 trở xuống)
- Cấp độ B1, B2 (tương đương Ielts từ 4.0 đến 6.5), trong đó B1 thuộc khoảng 4.0 - 5.0 và B2 thuộc khoảng 5.0 - 6.5
- Cấp độ C1, C2 (tương đương Ielts từ 6.5 đến 9.0), trong đó C1 thuộc khoảng 6.5 - 8.0 và C2 thuộc khoảng 8.0 - 9.0

Chúng ta có thể học theo từng cấp độ, mỗi cấp độ nắm đủ lượng từ vựng, ngữ pháp nhất định, khả năng thành thạo ngữ âm và các kĩ năng trong cấp độ đó. Đây là cách học theo hàng. Với cách học này, chúng ta học lần lượt các trình độ từ thấp đến cao.



Chúng ta cũng có thể học theo từng phần: ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp, nghe, nói, đọc viết, từ đơn giản đến phức tạp. Đây là cách học theo cột. Với cách học này, chúng ta cần cân nhắc phần nào học trước phần nào học sau, thường thì thứ tự phù hợp là: ngữ âm - từ vựng - ngữ pháp - đọc - nghe - viết - nói. Học theo từng phần sẽ đảm bảo tính hệ thống, còn học kết hợp hai, ba phần lại với nhau thì sẽ tăng tính liên kết giữa các phần. Vì vậy, cũng nên cân nhắc cách học phối hợp: đọc - từ vựng - ngữ pháp; nghe - ngữ âm - từ vựng; ngữ pháp - từ vựng - nói; đọc - ngữ pháp - viết, ...

Nhưng thông thường, chúng ta nên phối hợp cả hai cách: dọc và ngang. Chẳng hạn bạn học theo hai cột từ vựng và ngữ pháp, cho đến khi hoàn thành trình độ B1, rồi bạn chuyển sang học các kỹ năng nghe và đọc. Khi các kỹ năng này bạn thạo đến ngang B1 rồi thì lại chuyển sang luyện nói - ngữ âm và viết. Sau đó, bạn trở lại học từ vựng - ngữ pháp ở trình độ B2 trở lên ...

Học cái gì trước cái gì sau không quan trọng, quan trọng là bạn học đủ các phần, luyện đủ kỹ năng, và đi qua đủ các cấp độ của ngôn ngữ. Vậy, thứ tự như nào là tùy mỗi người, miễn là phải đủ "lượng". Mà muốn đủ lượng, chúng ta cần có đủ tài liệu. Ở mỗi trình độ, hay mỗi kỹ năng, có rất nhiều tài liệu khác nhau để lựa chọn. Hãy chọn tài liệu nào mà khiến bạn có cảm hứng muốn làm, đừng tiếng tiền mua sách vì tính ra tiền sách vẫn rẻ hơn tiền học ở trung tâm. Mà sách mua về thường mang lại nhiều cảm hứng học tập hơn là nhưng tài liệu photo đại trà thiếu thẩm mỹ và còn có thể không phù hợp với phong cách cá nhân của bạn (vì bạn không được chọn). Săn tài liệu trên mạng rồi in ra cũng là một cách hay, nhưng đôi khi mất thời gian.

Ngoài tài liệu, các yếu tố về không gian/ môi trường học tập cũng ảnh hưởng không kém. Môi trường học tập của bạn cần có:
- Không gian sạch sẽ và không bị quấy nhiễu
- Bàn/ ghế đem lại cho bạn cảm giác thoải mái
- Ánh sáng tự nhiên/ hoặc đủ ánh sáng.
- Công cụ để nghe/ xem: điện thoại/ ipad/ máy tính nối mạng/ hay đài và đĩa cd ... miễn là để bạn nghe audio và xem clip.
- Cuối cùng, nếu bạn không đủ kiên nhẫn để học một mình, hãy tìm một người bạn nghiêm túc để học cùng. Chỉ cần một người bạn là đủ, vì nhóm ít người thì tính cam kết cao hơn.

Về thời gian học tập, hãy tạo thói quen mỗi ngày tiếp xúc một chút với tiếng Anh, có thể là xem clip trên you tube, đọc báo bằng tiếng anh, hoặc lôi sách vở ra học, mở audio ra nghe, v.v... Hãy tự lên một lộ trình cho việc học của mình. Nếu bạn có bạn học cùng, mỗi người cũng nên có một lộ trình riêng, vì không ai giống ai, và kết hợp học chung lúc cần thiết (ví dụ như cùng luyện nói). Gặp nhau mỗi tuần ít nhất hai lần, có thể mỗi người sẽ học một giáo trình riêng, nhưng quan trọng là ta vẫn có bạn cùng học và có thể trao đổi với nhau bất kỳ lúc nào.

Nói thêm về phương pháp học: Thường thì phương pháp học đi đôi với việc sử dụng tài liệu. Tức là mỗi dạng tài liệu bạn dùng, nó ứng với một phương pháp nhất định. Do đó, chọn tài liệu cần đi đôi với chọn phương pháp. Có phương pháp không cần bạn phải làm bài tập ngữ pháp, mà chỉ cần bạn xem, nghe, đọc, nhiều đến nỗi bạn tự ngộ ra ngữ pháp và từ vựng. Nhưng phương pháp này đòi hỏi bạn phải bỏ thời gian luyện tập nhiều, phải rất lâu bạn mới nhận ra một cấu trúc ngữ pháp, và cũng khá tốn công để kiếm tài liệu dạng này. Phương pháp truyền thống là học từ vựng và ngữ pháp, cách này giúp bạn nắm kiến thức rất nhanh, nhưng nhược điểm của nó là bạn không thể nhớ nếu lượng từ vựng và ngữ pháp đó không được bạn đem ra sử dụng, và tốc độ tư duy của bạn bị chậm đi vì phải suy nghĩ về ngữ pháp hoặc nghĩa của từ, dẫn đến khó phản xạ...Vậy nếu bạn muốn tiến nhanh và xa thì bạn phải kết hợp các phương pháp, hoặc phải tìm ra phương pháp phù hợp với cá tính của mình.

Như vậy, để việc học tiếng Anh được diễn ra suôn sẻ, bạn cần có:
- Lộ trình phù hợp: bao gồm danh sách tài liệu, phương pháp học, tứ tự các phần/ mục cần học, thời gian biểu, mục tiêu, thời hạn để đạt mục tiêu đó.
- Môi trường học tập phù hợp: gồm các yếu tố như ánh sáng, bàn ghế, tài liệu, học cụ, bạn đồng hành...
- Ngoài ra, còn một yếu tố quan trọng không kém là môi trường thực hành.

Bạn nên tìm thêm một môi trường thực tế để các kỹ năng của bạn được sử dụng. Đây là điều quan trọng không kém việc học. Người ta bảo học đi đôi với hành mà. Các trung tâm tiếng anh làm rất tốt điều này, họ tạo ra một môi trường tốt để bạn vừa học vừa hành, bạn không có môi trường như vậy, nên buộc phải trả một giá rất cao để được tận hưởng môi trường ấy. Mỗi khóa học gói gọn trong một số buổi nhất định, và nếu bạn muốn học nữa, bạn phải đăng ký khóa khác... Chưa kể là một khi bạn đã có kế hoạch tự học thì việc tham gia một khóa học của trung tâm sẽ là một điều gây lãng phí cho bạn. Sau cùng thì bạn vẫn cần một hoạt động nào đó để thực hành và phát triển vốn tiếng anh của bạn. Nếu không có môi trường thì sao? Bạn phải tự tạo ra môi trường cho mình thôi. Dưới đây là một số gợi ý:

- Tham gia dẫn tua cho người nước ngoài
- Làm gia sư môn tiếng Anh
- Làm trợ giảng môn tiếng Anh
- Học/ tìm hiểu vài thứ bằng tiếng Anh
- Mở câu lạc bộ thuyết trình/ luyện nói tiếng Anh
- Mở câu lạc bộ xem phim tiếng Anh
- Kết bạn với người nước ngoài
- Dạy tiếng Việt cho người nước ngoài (giá rẻ)
- Tham gia các chương trình học bằng tiếng Anh
- Tham gia các hoạt động tình nguyện có sử dụng tiếng Anh
- Tham gia dịch thuật/ làm sup tiếng Anh
- Ý tưởng của bạn ...